1. Giới thiệu chung

Cây Tùng Thơm (Cupressus macrocarpa ‘Goldcrest’) là một loài thực vật thuộc họ Hoàng đàn (Cupressaceae), có nguồn gốc từ khu vực ven biển California, Hoa Kỳ. Loài cây này được ưa chuộng không chỉ bởi hình dáng đẹp, dễ trồng mà còn vì mùi hương dễ chịu, có tác dụng đuổi côn trùng và thanh lọc không khí.

Tùng Thơm thường được trồng làm cây cảnh trong nhà, trang trí bàn làm việc hoặc làm cây bonsai. Ngoài ra, nó còn có ý nghĩa phong thủy, tượng trưng cho sự may mắn và tài lộc.

2. Đặc điểm hình thái

2.1. Thân cây

• Cây thuộc loại thân gỗ nhỏ, có thể cao từ 30cm đến 2m khi trồng trong chậu, nhưng trong tự nhiên có thể đạt đến 10 – 15m.
• Thân cây có vỏ màu nâu nhạt, dẻo dai và phân nhiều cành nhánh.

2.2. Lá cây

• Lá có dạng hình kim, mọc dày đặc, màu xanh lục pha vàng tươi rất đặc trưng.
• Khi chạm vào hoặc vò nhẹ, lá tỏa ra hương thơm dễ chịu, giúp thư giãn và xua đuổi côn trùng.

2.3. Hoa và quả

• Hoa của Tùng Thơm nhỏ, ít khi nở khi trồng trong chậu, thường xuất hiện vào mùa xuân.
• Quả có dạng nón nhỏ, màu nâu, chứa hạt giống bên trong.

3. Lịch sử và nguồn gốc

Nguồn Gốc Xuất Xứ:

• Nơi khởi nguồn của cây tùng thơm được xác định là miền nam Nhật Bản và miền đông Trung Quốc.
• Các nhà khảo cổ học đã tìm thấy hóa thạch của tùng thơm có niên đại hơn 20 triệu năm trước.
• Ghi chép về tùng thơm xuất hiện trong kinh sách cổ Trung Quốc từ hơn 2.000 năm trước.

3.1. Thời kỳ cổ đại:

• • Tùng thơm được sử dụng chủ yếu trong xây dựng do đặc tính gỗ bền chắc, chịu mối mọt tốt.
  • Loài cây này cũng đóng vai trò quan trọng trong lễ nghi và tôn giáo, tượng trưng cho sự trường thọ, may mắn và thanh cao.

3.2. Thời kỳ trung cổ:

• • Nhu cầu về tùng thơm ngày càng tăng cao, dẫn đến việc trồng trọt được mở rộng.
  • Cây tùng thơm trở thành biểu tượng cho tầng lớp quý tộc và trí thức.
  • Gỗ tùng thơm được dùng để chế tác đồ thủ công mỹ nghệ cao cấp, thể hiện sự sang trọng và đẳng cấp.

3.3. Thời kỳ hiện đại:

• • Với sự phát triển của khoa học kỹ thuật, các loại gỗ khác dần thay thế vị trí của tùng thơm trong xây dựng.
  • Tuy nhiên, tùng thơm vẫn được ưa chuộng trong cảnh quan và y học.
  • Các nghiên cứu khoa học đã chứng minh lợi ích sức khỏe của tùng thơm, đặc biệt trong việc hỗ trợ hệ hô hấp và tiêu hóa.
  • Ngày nay, tùng thơm được trồng phổ biến ở nhiều quốc gia trên thế giới, trở thành loại cây cảnh được yêu thích và trân trọng.

4. Ý nghĩa và biểu tượng văn hóa

Trong Văn Hóa Các Nước:

• Nhật Bản: Tùng thơm được xem là quốc bảo, tượng trưng cho linh hồn của đất nước. Loài cây này xuất hiện trong nhiều tác phẩm nghệ thuật, thơ ca và được sử dụng trong các nghi lễ quan trọng.
• Trung Quốc: Tùng thơm được coi là cây thiêng, mang ý nghĩa trường thọ, may mắn và thành công. Loài cây này thường được trồng trong các khu vườn của hoàng gia và đền chùa.
• Việt Nam: Tùng thơm được du nhập vào Việt Nam từ rất lâu đời và trở thành loại cây cảnh phổ biến. Cây tùng thơm tượng trưng cho sự trường thọ, kiên cường và may mắn.

Ý nghĩa văn hóa:

• Trường thọ: Cây tùng thơm có tuổi thọ cao, có thể sống hàng trăm, thậm chí hàng nghìn năm. Do đó, loài cây này tượng trưng cho sự trường thọ, sức khỏe và dẻo dai.
• May mắn: Tùng thơm được coi là cây phong thủy mang lại may mắn, tài lộc và bình an cho gia chủ.
• Thanh cao: Cây tùng thơm có dáng vẻ thanh tao, ưu nhã, tượng trưng cho sự thanh cao, phẩm chất tốt đẹp và trí tuệ.
• Kiên cường: Cây tùng thơm có khả năng chịu đựng được điều kiện khắc nghiệt của môi trường, tượng trưng cho sự kiên cường, ý chí và nghị lực.

5. Phân loại và loại phổ biến ở Việt Nam

Cây Tùng Thơm thuộc chi Cupressus, trong đó có một số loại phổ biến:

5.1. Tùng Thơm (Cupressus macrocarpa):::

• Loại phổ biến nhất, còn gọi là tùng hương hoặc tùng chanh.
• Nguồn gốc: Nam Mỹ, phân bố ở Việt Nam tại các vùng núi cao, mát mẻ, không khí ẩm.
• Đặc điểm:
  • Cây thân gỗ nhỏ, cao 40cm – 60cm, có thể cao hơn 2-3m.
  • Lá kim dài, màu xanh nõn chuối, xếp thành hình kim tự tháp, có mùi thơm dễ chịu.
  • Ưa thích ánh sáng mặt trời, chịu được hạn tốt.
  • Ít sâu bệnh, dễ chăm sóc.
  • Ý nghĩa: Mang lại may mắn, thịnh vượng, xua đuổi tà khí.
  • Công dụng: Trang trí nhà cửa, văn phòng, thanh lọc không khí.

5.2. Tùng Kim Cương (Thuja occidentalis):

• Hình dáng kim cương, từ trên xuống dưới có dần dần nhỏ lại.
• Lá xanh đậm, có mùi thơm đặc trưng khi gặp ánh nắng.
• Thường nhỏ hơn so với các loại tùng khác, thích hợp cho không gian nhỏ.
• Ưa thích khí hậu mát mẻ, ẩm ướt.
• Chịu bóng râm tốt.
• Ít sâu bệnh.
• Ý nghĩa: Mang lại sự may mắn, tài lộc và bình an.
• Công dụng: Trang trí tiểu cảnh, giếng trời, bồn hoa.

5.3. Tùng La Hán (Juniperus procumbens):

• Còn gọi là tùng la hán Nhật Bản hoặc tùng la hán thường.
• Dáng mọc bò, thấp, lan rộng, tạo thành thảm hoặc uốn lượn theo thế.
• Lá vảy nhỏ, màu xanh thẫm, xếp sít nhau.
• Ưa thích khí hậu ôn hòa, mát mẻ.
• Chịu bóng râm tốt.
• Ít sâu bệnh.
• Ý nghĩa: Mang lại sự trường thọ, sức khỏe và may mắn.
• Công dụng: Bonsai, trang trí tiểu cảnh, viền lối đi.

5.4. Tùng Đài Loan (Cupressus macrocarpa):

• Cây cao, thẳng đứng, lá rất mảnh và tập trung thành những mảng nhỏ dạng vẩy.
• Ưa thích khí hậu ấm áp, nhiều nắng.
• Chịu hạn tốt.
• Ít sâu bệnh.
• Ý nghĩa: Mang lại sự may mắn, tài lộc và bình an.
• Công dụng: Làm cảnh quan sân vườn, đường phố, tạo hàng rào.

Ngoài ra, còn có một số loại tùng thơm khác ít phổ biến hơn như tùng bút, tùng chỉ, tùng la hán Trung Quốc,… Mỗi loại tùng thơm đều mang vẻ đẹp và ý nghĩa riêng, phù hợp với sở thích và không gian của từng người.

Lưu ý ::

• Thông tin trên chỉ mang tính chất tham khảo. Nên tìm hiểu kỹ về điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng và nhu cầu chăm sóc cụ thể của từng loại tùng thơm trước khi trồng để đảm bảo cây phát triển tốt nhất.
• Nên mua cây giống tại các cửa hàng uy tín để đảm bảo chất lượng.

TẠI VIỆT NAM, CÂY TÙNG THƠM THƯỜNG ĐƯỢC DÙNG TRONG DỊP GIÁNG SINH, BẠN CÓ TRÍ THÊM XUNG QUANH CÂY BẰNG NHỮNG CHIẾC NẾN THƠM NHƯ NẾN THƠM TUẦN LỘC, NẾN THƠM CÂY THÔNG, NẾN THƠM TIỂU QUỶ,…

6. Sự kiện nổi bật liên quan đến Tùng Thơm

• Cây Tùng Thơm từng được NASA nghiên cứu về khả năng thanh lọc không khí trong không gian kín.
• Lễ hội cây cảnh thế giới: Tùng Thơm thường xuất hiện trong các cuộc triển lãm bonsai lớn trên thế giới.
• Tùng Thơm trong lễ Giáng Sinh: Nhiều người sử dụng Tùng Thơm như một cây thông Noel mini trong các gia đình nhỏ.

7. Sự tích về cây Tùng Thơm

Có một truyền thuyết kể rằng, Tùng Thơm là loài cây được các vị thần gửi xuống trần gian để bảo vệ con người khỏi tà ma. Những gia đình trồng Tùng Thơm quanh nhà sẽ luôn được bình an và hạnh phúc.

8. Phân bố và điều kiện sống

8.1. Phân bố

• Cây có nguồn gốc từ Bắc Mỹ nhưng hiện nay được trồng rộng rãi ở châu Âu, châu Á và châu Mỹ.
• Ở Việt Nam, Tùng Thơm phổ biến ở các vùng có khí hậu mát mẻ như Đà Lạt, Tây Nguyên.

8.2. Điều kiện sống

• Ánh sáng: Ưa sáng, có thể chịu bóng nhẹ.
• Nhiệt độ: Thích hợp ở nhiệt độ 15 – 25°C, không chịu được nhiệt độ quá cao.
• Đất trồng: Tơi xốp, thoát nước tốt, có độ pH từ 5.5 – 6.5.
• Độ ẩm: Cần độ ẩm vừa phải, không chịu úng nước.

9. Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây Tùng Thơm

NẾU BẠN LÀ NGƯỜI MỚI TRỒNG CÂY, BẠN CÓ THỂ THAM KHẢO BÀI VIẾT  BÍ KÍP TRỒNG CÂY CHO NGƯỜI MỚI BẮT ĐẦU !

• Trồng cây:

  • Nhân giống: Tùng thơm có thể được nhân giống bằng hạt hoặc giâm cành.
  • Chọn đất trồng: Cây ưa thích đất tơi xốp, thoát nước tốt, giàu dinh dưỡng.
  • Kỹ thuật trồng:
    • Trồng từ cây con hoặc cành giâm: Chọn chậu có kích thước phù hợp, cho đất vào 2/3 chậu, đặt cây con hoặc cành giâm vào chính giữa, lấp đất và tưới nước nhẹ.
    • Trồng từ hạt: Gieo hạt vào đất ẩm, phủ một lớp đất mỏng lên trên, tưới nước thường xuyên và giữ ẩm cho hạt đến khi nảy mầm.

• Chăm sóc:

  • Ánh sáng: Tùng thơm cần nhiều ánh sáng để phát triển tốt. Nên đặt cây ở nơi có ánh sáng mặt trời đầy đủ, tuy nhiên cần tránh ánh nắng quá gắt vào buổi trưa.
  • Nước tưới: Tưới nước cho cây khi mặt đất se lại, tránh tưới quá nhiều khiến cây bị úng.
  • Bón phân: Bón phân định kỳ 2-3 tháng/lần bằng phân NPK hoặc phân hữu cơ để cung cấp dinh dưỡng cho cây.
  • Cắt tỉa: Cắt tỉa cành lá thường xuyên để tạo dáng cho cây và kích thích cây ra nhánh mới.
  • Phòng trừ sâu bệnh: Tùng thơm ít bị sâu bệnh, tuy nhiên cần chú ý theo dõi và phòng trừ kịp thời một số bệnh phổ biến như rệp, nấm.

NẾU MUỐN TRỒNG THÊM HOA, BẠN CÓ THỂ THAM KHẢO CÁC LOÀI HOA NHƯ : 

1. HOA OẢI HƯƠNG

2. HOA BẠCH TRÀ

3. HOA PHONG LỮ

Một số lưu ý khi trồng và chăm sóc tùng thơm

• Tùng thơm không chịu được úng nước, vì vậy cần lưu ý thoát nước tốt cho chậu cây.
• Nên che chắn cho cây khi có gió quá mạnh hoặc thời tiết khắc nghiệt.
• Tăng cường tưới nước cho cây vào mùa hè để đảm bảo độ ẩm.
• Thay đất cho cây định kỳ 2-3 năm/lần để cung cấp môi trường mới và giàu dinh dưỡng hơn.